RAT:Ram Air Turbine
Hiç devasa uçakların arkasından çıkan küçücük ters tarafa dönen bir pervane gördünüz mü?
Görmediyseniz:
Peki nedir bu ne işe yarar? Adı: Ram Air Turbine
Hidrolik ve elektrik gücünün kaybedildiği durumlarda diğer yedek sistemlerde çalışmıyorsa tek kurtarıcımız bu küçük pervane yani. RAT acil durumlarda kuyruk konisi yada kanat altından dışarı çıkarılarak uçağın hızı ile pervaneyi döndürerek birincil hidrolik sistemlerine (mavi hat) güç sağlamak ve AC buslar enerjisiz kalınca bile kullanılamadığında kendi jeneratörü vasıtasıyla 5 KW’lık bir elektrik üretir.Eğer uçuş kumandalarına yeterli güç sağlanamıyorsa(minimum 1850 psi) jeneratör devreye girmez.Sistem daha çok Airbus firmasının uçaklarında kullanılır. Boeing bunun yerine kumanda kabloları gibi sistemler kullanır.
İlk açılışta düşük açılı olan değişken açılı pervane uçağı sürati ile dönmeye başlar ve bob-weight ile yaylar sayesinde sabit bir hızda döner.4000 RPM’e ulaşınca bıçak açısı artarak yüksek güç sağlar. Bu pervaneye bağlı şaft ile hidrolik pompa için güç üretilerek hidrolik güç 3 sn içerisinde kazanılır. Jeneratörler de hidrolik pompadan güç alırlar.
RAT manuel olarak hidrolik yada elektrik panelde bulunan kontrol anahtarları ile devreye sokulabilir. Otomatik devreye girmesi için tüm hidrolik basınçlarının düşmesi yada AC buslar enerjisiz,uçak havada ve sürat 100 KT üstünde olmalıdır.
Aynı sistem zirai ilaçlama yapan uçaklar için modifiye edilmiş ve ilaçların püskürtülmesi için gerekli gücü sağlar.
Fakat o büyük uçakları düşündüğümüzde her sistemin değişik ve çok sayıda yedeği varken bu sistemi kullanmaya gerek kalmaz değil mi? Sonuçta elektrik sistemine bakarsak en az iki motoru jeneratörü, yedek jeneratörü bunlar da gitti,APU ve o APU da yok bataryası var bu uçakların. Ama rakamlar yalan söylemez. Bu sistem sayesinde 16 kayıtlı olayda 1700 insan hayatı kurtarıldı.
Ümidimiz elbette hiçbir şekilde emercensi yaşamadığımız uçuşlar ama gerçek hayatta olduğumuza göre bu imkansız. İşte emercensi sistemlerin hemen hepsinin çalışmadığı durumda sizi kurtaracak küçücük pervanenin olduğunu bildiğimiz emniyetli uçuşlar.
İşte A320’nin Ram Air Türbini
ARVE Error: Mode: lazyload not available (ARVE Pro not active?), switching to normal mode
ARVE Error: src mismatch
provider: youtube
url: https://www.youtube.com/watch?v=zx4BeNwQ-b8
src in org: https://www.youtube-nocookie.com/embed/zx4BeNwQ-b8?feature=oembed&wmode=opaque
src in mod: https://www.youtube-nocookie.com/embed/zx4BeNwQ-b8?wmode=opaque
src gen org: https://www.youtube-nocookie.com/embed/zx4BeNwQ-b8