Hava araçlarımızın işletimi için çeklist usulleri, emercensiler , ağırlık denge gibi temel konuları bulabileceğimiz bir kaynağa ihtiyacımız vardır. Fakat bu temel kaynağın ne olduğu ve hangi şartları taşıması gerektiğini biliyor muyuz?? Yada hangi kaynağın diğerinin yerine kullanılabileceğini??? Bu konuyu netleştirmek için hava araçlarının kullanımı esnasında bize yardım edecek kaynaklara bir göz atalım…
AOM: Aircraft Owner Manual uçak üreticileri tarafından hazırlanır. Uçak hakkında genel bilgileri içerir. Belirli bir hava aracı için hazırlanmaz ve FAA onayı gerektirmez. Ayrıca güncel olarak tutulmaz ve POH/ AFM yerine kullanılamaz. Bunu bir arabanın bilgi broşürü olarak düşünebiliriz amacı sadece genel bilgiler içererek tanıtım yapılmasıdır.
AFM : Aircraft Flight Manual uçak üreticisi tarafından hazırlanır ve FAA onayı gerektirir. Hava aracının emniyetle uçurulabilmesi için gerekli tüm bilgileri içerir. Belirli bir uçak modeli için hazırlanır.Title 14 of the Code of Federal Regulations (14 CFR) part 91 ‘e göre operatör uçağı burada belirtilen limitler dahilinde belirlemmiş prosedürlerle uçurması gerekir. 1975 e kadar üreticiler kendilerine göre belirledikleri bir sıra ile bu dokümanı hazırlamaktaydı. Fakat bu karışıklıklara sebep olduğu General Aviation Manufacturers Association (GAMA) uçaklar ve helikopterler için bir format belirledi. (Günümüzde kullanılan onaylı POH formatı)
PIM : Pilot Information Manual tek bir model için değil bir seri için üretici tarafından hazırlanır. Sadece genel amaçlı bir kaynak olup güncel tutulmaz.
QRH / EAC: Quick Reference Handbook uçağımızın kullanımı sırasında sık sık başvurduğumuz usulleri emercensi durumlarda uygulanacak usulleri içeren AFM/POH ‘un kısaltılmış bir versiyonudur. Bazı durumlarda Emergency and Abnormal Checklist olarak da isimlendirilebilir.Bu dokümanlar AFM/POH gibi güncel olarak tutulur. Uçakta iki nüsha olarak bulundurulur ve her iki pilot tarafından aynı anda kullanılabilir olmalıdır.
POH : Pilot Operating Handbook FAA onaylı AFM ‘lerden alınan bilgilerle oluşturulur. Kapaktaki başlık olarak “POH” kullanılıyor ise bu dokümandaki bölümlerin FAA tarafından AFM gibi onaylı olduğuna dair bir açıklama bulunmalıdır. 1975 ‘ ten sonra üretilen uçaklarda POH , FAA onaylı AFM olarak tasarlanır. Genel olarak POH şu 9 bölümden oluşur :
Başlangıç sayfaları : kaynağın hangi uçak için hazırlandığını belirtir. Her AFM/ POH belirli bir uçak için hazırlanmış olması gerekmektedir. Çünkü mevcut sistemler ve dolayısıyla da ağırlık denge gibi konular farklı olabilir. Eğer belirtilmezse kaynak sadece bilgi amaçlı kullanılır.
1) Genel Bilgiler : Uçağın boyut , güç bilgileri gibi temel konuları içerir.
2) Limitler : Uçağın emniyetle uçurulabilmesi için uyulması gereken limitler açıklanır.
3) Emercensiler : Olası bir emercensi durumunda uygulanması gereken hareket tarzları belirtilir.
4) Normal Usuller : Bu bölüm çeklist usullerini ve gerekliyse detaylı usulleri içerir.
5) Performans: Bu bölüm uçağın emniyetle uçurulabilmesi için gerekli performans bilgilerini ve kartlarını içerir.
6) Ağırlık ve Denge /Teçhizat Listesi : Ağırlık ve denge hesaplaması için gerekli bilgileri içerir. Ayrıca örnek bir problem de bulunur.
7) Sistemlerin Açıklamaları : Hava aracı sistemlerini operatörün bilmesi gereken kadar uygun şekilde açıklar.
8) Bakım ve Servis : Üreticinin , hava aracının bakımı için tavsiye ettiği usulleri açıklar.
9) Ekler : Hava aracında bulunan ek sistemlerin emniyetle işletimi konusunda gerekli bilgiler bu bölümdedir.
10) Emniyet İpuçları: Opsiyonel bir bölümdür. Meteoroloji, insan faktörü gibi güvenliği arttırılabilecek konular bu bölümde bulunur.
İyi bir pilotun elindeki bilgileri kullanabilen bir pilot olduğunu unutmadığınız emniyetli uçuşlar…